Zaterdag 11 mei organiseert Vereniging De Hollandsche Molen voor de 51e keer Nationale Molendag. Een overzicht van alle molens die meedoen zijn te vinden op de website molens.nl
Deze specifieke open dag geeft al aan dat molens een bijzondere categorie erfgoed vormen. In deze nieuwe rubriek plaatsen molenaars het molenerfgoed in een breder perspectief. Molens vertellen het verhaal over de ontwikkeling van hun omgeving.
Molens waren tot de industriële revolutie de normaalste zaak van de wereld en al helemaal niet alleen in Nederland. De economie werd tot de intrede van de stoommachine volledig door natuurlijke krachten aangedreven. Hetzij door mens of dier aangedreven werktuigen. Hetzij door windkracht en in landen en regio’s met beken en rivieren door waterkracht aangedreven werktuigen. Denk hierbij ook aan kleinschalige functies, zoals een karnmolen in een boerderij die door een paard werd aangedreven.
Bekende molens
Onze regio kent nog diverse molenfuncties. Houtzaagmolens De Rat in IJlst en De Jager in Woudsend hebben het meest industriële karakter. Houtzaagmolens behoren tot de meest geavanceerde molenfuncties. Het zagen van hout geschiedt in zo’n molen voor een belangrijk deel volautomatisch. De Jager is daarbij onderdeel van een gaaf historisch ensemble. Het molenerf bestaat naast de houtzaagmolen uit het balkengat, het molenaarshuis, een rij knechtenwoningen en een houtloods.
Iedere wat grotere plaats had vroeger één of meerdere korenmolens. Deze molenfunctie vind je in de zuidwesthoek van onze provincie nog in Koudum, Woudsend, Sloten, Langweer (deze molen is tevens poldermolen) en Joure.
Opdracht voor de toekomst
De actuele opgave luidt: hoe houden we Nederland in de komende eeuwen bewoonbaar bij een stijgende zeespiegel? Je kunt gerust stellen dat we dat probleem nu niet hadden gehad als 600 jaar geleden de poldermolen niet was uitgevonden. Zonder polderbemaling op windkracht hadden veel plaatsen in Nederland al lang aan zee gelegen.
De plaatsing van zes pompen in de Afsluitdijk is een nieuwe technische ontwikkeling in het spel dat Nederland al eeuwenlang voert tegen het water. Nieuw hieraan is dat deze gemalen het IJsselmeer en daarmee de afvoerput van rivier de IJssel bij extreme omstandigheden kunnen bemalen.