De vraag naar sociale huurwoningen in Fryslân blijft toenemen, blijkt uit onderzoek van Planbureau Fryslân. De gemiddelde inschrijfduur steeg van 28 naar 41 maanden. Tegelijkertijd daalde het beschikbare aanbod met 15%. Maar met name Joure valt op in de cijfers van het Planbureau. Hier wachten mensen gemiddeld vijf jaar op een woning.
De 40-jarige José Offeringa kan hierover meepraten. Ze woont na een scheiding noodgedwongen weer bij haar moeder, stiefvader en broer in huis. In haar situatie is de wachttijd zelfs ruim 9 jaar. De wachttijd voor een sociale huurwoning in Joure is gemiddeld negen jaar en drie maanden. Voor José, die kampt met ernstige gezondheidsproblemen, is deze lange wachttijd slopend. “Ik heb hier mijn netwerk, maar het duurt ontzettend lang voordat er een geschikte woning vrijkomt. Vanuit de woningbouw en gemeente merk ik weinig medewerking,” vertelt ze.
Gezondheid en stress
José lijdt aan de ziekte van Huntington, een progressieve neurologische aandoening, en heeft daarnaast reuma, chronische bronchitis en een auto-immuunziekte. De stress van haar huidige woonsituatie heeft een negatieve invloed op haar gezondheid. “Ik ben vaak moe en stress is funest voor mij. Een eigen plekje zou mij helpen om zo gezond mogelijk te blijven.”
Leven in een kleine kamer
Momenteel leeft José in een kleine kamer van twee bij drie meter. “Ik heb hier alleen een koelkast. Verder leef ik samen met mijn twee katten en hond. Mijn keuze was beperkt: hier wonen of naar de daklozenopvang, maar daar had ik mijn huisdieren moeten opgeven. Dat kon ik niet.”
Financiële obstakels
Met haar WAJONG-uitkering van 21.500 euro bruto per jaar mag José alleen reageren op woningen tot 690 euro huur per maand. “Maar zulke woningen zijn er nauwelijks. Zelfs voor oude woningen wordt vaak net boven die grens gevraagd.” De particuliere huurmarkt is voor haar geen optie: “Dat is simpelweg onbetaalbaar.”
Een lastige thuissituatie
Het huis van haar ouders is een jaren ’50-woning en niet ingericht op zoveel bewoners. “Voor mijn ouders is het ook zwaar. We hebben allemaal onze eigen uitdagingen, en de woning is eigenlijk te klein voor ons.”
Onderzoek naar wachtlijsten sociale huurwoningen
Planbureau Fryslân heeft - op verzoek van WoonFriesland, de Vereniging van Friese woningcorporaties (VFW) en de Friese huurdersorganisaties - onderzoek gedaan naar het aantal mensen dat op zoek is naar een sociale huurwoning.
De vraag naar sociale huurwoningen neemt al een aantal jaar toe. Het aantal woningen dat voor verhuur beschikbaar kwam, is in 5 jaar met 15 procent gedaald. Dit betekent dat woningcorporaties in 2023 900 woningzoekenden minder aan een huis konden helpen in vergelijking met 5 jaar geleden.
Ook de wachttijd is van 28 naar 41 maanden gegaan en het aantal reacties op een sociale huurwoning is omhoog gegaan van 47 naar 87.“Geen urgentie”
Tot José’s frustratie ziet de gemeente haar situatie niet als urgent. “Ze geven urgentie aan voormalig sekswerkers, vluchtelingen en ex-alcoholisten. Maar iemand zoals ik, met ernstige gezondheidsproblemen, valt buiten de boot.” Ze merkt ook dat de woningdoorstroming slecht is. “Ouderen blijven zitten, en de weinige vrijgekomen woningen gaan vaak naar statushouders, wat scheve gezichten oplevert.”
Teleurstellingen
Elke dag kijkt José op FrieslandHuurt, maar ze mag slechts op twee woningen tegelijk reageren. “Soms duurt het zes tot acht weken voordat er iets geschikts online komt. En als ik reageer, staan er al honderden mensen voor mij in de wachtrij. Ik sta nu een jaar ingeschreven en dat betekent praktisch niets.”
Een appartement zou al voldoende zijn, maar veel woningen zijn alleen toegankelijk voor 55-plussers. “Straks krijg ik een complete eengezinswoning toegewezen, terwijl ik die niet nodig heb en niet kan onderhouden. Ik hoop dat er in Joure meer wordt gedaan aan de doorstroming, zodat iedereen een eerlijke kans krijgt.”
José is niet de enige
Haar verhaal staat niet op zichzelf. “Toen ik op Facebook een oproep deed, kreeg ik veel reacties. Een vrouw vertelde dat ze na drie jaar nog steeds met haar kinderen bij haar ex-man woonde. Op een vakantiepark mocht ze niet wonen, want dan zou ze haar kinderen niet meer mogen zien.”
José weet niet meer hoe ze haar situatie moet oplossen. “Ik had mijn huisdieren kunnen wegdoen, maar mijn ouders zeggen dat ik dat niet aan zou kunnen. Ze geven me steun en liefde, en zij zijn mijn hoop. Maar deze situatie is uitputtend.”