Nergens in Fryslân is de wachttijd voor een sociale huurwoning zo lang als in Joure. Daar wacht je gemiddeld meer dan vijf jaar op een huis. In sommige gevallen kan het zelfs oplopen tot meer dan tien jaar.
Joure heeft daarmee verreweg de langste wachttijd. Gemiddeld moeten mensen 3,5 jaar ingeschreven staan voor een sociale huurwoning in Fryslân.
Een directe verklaring is er niet. Directeur financiën en bedrijfsvoering Friso de Roos van woningcorporatie Accolade weet het ook niet, maar hij heeft wel een vermoeden.
“Misschien heeft het te maken met dat men van origine zelfvoorzienend is in Joure. Ze kijken wat meer vooruit en schrijven zich vroegtijdig in.”
Dat inschrijven gebeurt in sommige gevallen al terwijl men eigenlijk nog niet op zoek is naar een woning. Mensen die het langst ingeschreven staan, komen als eerste in aanmerking voor een huis. Op die wijze zou het logisch zijn dat mensen over het algemeen langer ingeschreven staan voordat ze een woning willen.
Een van de mensen die lang ingeschreven heeft gestaan, is Rixt (24). Ze heeft ruim zes jaar op de wachtlijst gestaan en woont nu in een klein appartement in Joure.
“Eerst wilde ik in Grou wonen, maar daar kom je gewoon niet tussen”, vertelt ze. Toen ze werk kreeg in Joure, heeft ze daar gezocht naar een appartement.
Ze moet het na al die tijd doen met een klein appartement met een slaapkamer en een terrasje van een paar vierkante meter. Een groter huis is voor haar geen optie. “Dan moet ik zeven of acht, misschien wel tien jaar ingeschreven staan voor een sociale huurwoning.”
Rixt is blij dat ze eindelijk een eigen huis heeft, maar mentaal heeft het wachten een enorme impact op haar gehad. “Het is ontzettend frustrerend, omdat je zo graag een eigen huis wilt. Je bent zelfstandig, probeert volwassen te worden en wilt stappen maken. Daar heb ik veel moeite mee gehad.”
Statushouders
De oorzaken van de lange wachtlijsten lopen uiteen. Zo is er een kleine doorstroming van ouderen uit gezinswoningen naar andere woonvormen. En door de hoge koopprijzen is er maar een beperkte doorstroming vanuit de sociale huur naar de koopsector.
De vraagdruk neemt daarnaast toe doordat sommige aandachtsgroepen, waaronder statushouders, ook huisvesting moeten hebben.
Mazoud is een van die statushouders. Inmiddels woont hij drie jaar in Nederland. “Ik heb in het azc anderhalf jaar moeten wachten op een eigen woning”, vertelt hij vanuit zijn appartement.
Mazoud is blij met zijn eigen plekje, maar ziet ook dat mensen langer moeten wachten. “Soms ook wel twee, drie jaar of langer.”
‘Als je te laat bent, kom je er niet meer tussen’
Op het feit dat oudere mensen niet snel doorstromen naar seniorenwoingen, heeft Jeanette Bekema iets aan te merken. “Dat is moeilijk, want er zijn bijna geen seniorenwoningen”, merkt ze als ze om zich heen kijkt.
Bekema woont al 37 jaar in Joure. Op dit moment woont ze in een appartement waar ze niet lang op hoefde te wachten. Haar man had zorg nodig en daarom kregen ze voorrang. “Ik denk dat ik een half jaar ingeschreven stond.”
Ze ziet dat niet iedereen zo snel aan een huis kan komen. “Als je te laat bent, kom je er niet meer tussen. Dan moet je naar Wolvega, of zelfs Dokkum”, vertelt ze. “Ze denken allemaal dat er plek is, maar dat is niet zo.”
Bijbouwen niet altijd en overal een optie
Om de lange wachtlijsten weg te werken, is Accolade veel aan het bijbouwen. Daarvoor is Joure een ideale plaats, vindt De Roos. “Je kunt alle kanten opbouwen. Het zou een heel geschikte plek zijn om bijvoorbeeld een mooie vinexwijk naast te leggen.”
Op dit moment zijn er een aantal plannen, vertelt hij. “We hebben veertig woningen in zicht in Joure.”
Maar het gaat nog niet zo snel als gehoopt. “Het zijn heel lange trajecten, waarbij met name vergunningen meespelen. Het duurt nog wel even voordat je eindelijk zo ver bent dat je kunt gaan bouwen.”
Daarnaast is het met zo’n vinexwijk de vraag of het past bij wat de gemeente wil. Volgens De Roos is het in Joure op dit moment niet realistisch. “Joure heeft een echte dorpscultuur. Het zou betekenen dat je opeens dubbel zo groot wordt.”
Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met Omrop Fryslân.