Een houten pream De Útrinner 47, handmatig beladen met zakken aarde, ligt klaar voor vertrek. Niet zomaar grond, maar Friese bodem met betekenis.
Donderdagavond vulde De Kolk in Joure zich met muziek, verhalen en toeschouwers die getuige waren van een bijzonder ritueel: het begin van de reis van Jouster grond naar Leeuwarden – onderdeel van ‘De Grûn Beweecht’, een varend project binnen Arcadia 2025.
Eén voor één, van hand tot hand
De houten boerepream ‘De Útrinner 47’ lag stil in het water, terwijl zakken grond één voor één doorgegeven werden. Van hand tot hand, langs de kade en over de brug, totdat ze aan boord lagen. Een gezamenlijke beweging – rustig, bedachtzaam, symbolisch. Niet groots, wel krachtig.
Muziek vulde de avond: de blazers van het Jouster Fanfare Orkest brachten hun klanken, afgewisseld met akoestische muziek en zang van ‘Duo útdeBroek’, Durk Brouwer en Thea de Lange. Met een grote houten schep schepte Nico de Vries aarde uit het water van De Kolk – een moment dat de verbondenheid met de bodem tastbaar maakte.
Gerben de Vries van Grutsk Fryslân opende het programma: “We brengen niet alleen grond mee, maar ook het verhaal van deze plek. Dit is wat ons verbindt.” Samen met Nico de Vries organiseerde hij de avond. Er werd geluisterd naar muziek en naar verhalen die wortelden in de Jouster bodem.
Een potje geboortegrond
Max Buis van Het Gilde Joure vertelde over de geschiedenis van De Kolk en de betekenis van het omliggende landschap. “Ik heb een klein potje aarde meegenomen. Mijn geboortegrond, letterlijk. Je hoeft niet veel mee te nemen om iets waardevols bij te dragen.” Zijn verhaal raakte aan de lokale geschiedenis, de betekenis van Park Heremastate en de rol van de aardappel in Joure.
Onderweg met kunst en koffiedrab
Vrijdagochtend vertrok de pream richting Leeuwarden. Aan het roer staat schipper Auke Postma, verbonden aan de Fryske Boerepream: “We varen via Sneek en Weidum. In Weidum halen we nog grond op. Alles rustig aan, net als vroeger.” Aan boord reist ook het kunstwerk ‘Gedicht-ûnderweis’ van Henk de Boer uit Workum mee.
Iris Nutma, directeur van Museum Joure, droeg een glazen pot met gebruikte koffiefilters bij: “Het vertelt iets over onze koffiecultuur. En de bemanning krijgt onderweg verse koffie. Wat daarvan overblijft, mag ook mee in de zakken.”
Bestemming: een kathedraal van aarde
Op zaterdag 17 mei komt de vloot van twintig pramen en skûtsjes uit heel Friesland aan in Leeuwarden. Daar, op het Oldehoofsterkerkhof, ontstaat een monumentaal kunstwerk: een kathedraal opgebouwd uit alle verzamelde grond. Het vormt het hart van Arcadia 2025, waarin het thema Grûn – de Friese relatie met de bodem – centraal staat.
Ineke Kalteren, van stichting De Grûn Beweecht, legt uit: “De grond komt uit alle windrichtingen. Sommige schepen varen langzaam, en moeten goed plannen om op tijd in Leeuwarden te zijn. Maar het is project is voor mij nu al gelukt. Alles komt samen.”
🔗 Meer info: www.arcadia.frl