Terwijl de zomer vandaag officieel van start is gegaan, blikken we met weervrouw Tjitske Wiebenga terug op een bijzonder voorjaar. De maanden maart, april en mei verliepen uitzonderlijk droog en zonnig. Met een fors neerslagtekort en opvallend veel zonuren heeft de natuur een klap gekregen, al lijkt de impact op de landbouw vooralsnog mee te vallen.
“We hebben een voorjaar achter de rug met aanzienlijk minder neerslag dan normaal,” vertelt Tjitske Wiebenga. “In de periode van 1 maart tot en met 31 mei is gemiddeld 80 millimeter neerslag gevallen. Dat is bijna de helft van de normale hoeveelheid van zo’n 140 millimeter.” Met name maart viel op: in sommige delen van de regio viel slechts 4 tot 16 millimeter regen. “Dat is echt veel te weinig,” aldus Wiebenga.
Wat vooral opvalt is niet alleen het tekort aan regen, maar ook het hoge aantal zonuren. “We hebben in het voorjaar zo’n 200 zonuren meer gehad dan gemiddeld. Dat is behoorlijk uitzonderlijk. Die combinatie van veel zon en weinig regen zorgt voor droogte,” legt de weervrouw uit.
Hogedrukgebieden domineren
De oorzaak van de droogte is duidelijk te herleiden tot de luchtdrukverdeling in Europa de afgelopen maanden. “Sinds eind februari hebben we te maken gehad met een aaneenschakeling van hogedrukgebieden. Het leek wel een estafette,” zegt Wiebenga. “Hogedrukgebieden zorgen ervoor dat storingen, zoals regenfronten, uit elkaar vallen of omgeleid worden. Wolken en regen krijgen dan weinig kans zich te ontwikkelen.”
Er waren wel momenten met neerslag, maar die wogen niet op tegen het langdurige droge patroon. “Alleen op 24 april viel er echt een flinke plens regen, vooral in het zuiden van Fryslân. Dat zorgde er even voor dat het neerslagtekort stagneerde, maar daarna was de droogte snel weer terug.”
Droogte, maar (nog) geen zorgen
Officieel is er sprake van droogte, maar volgens Tjitske zijn de gevolgen nog niet overal merkbaar. “De natuur kan wel een bui gebruiken, maar ik heb begrepen dat boeren nog weinig problemen ondervinden. Dat komt waarschijnlijk doordat de bodem nog genoeg vocht vasthoudt uit de natte winter. Maar als dit droge patroon aanhoudt, kan dat natuurlijk veranderen.”
Vooruitblik: zomer met wisselvallige start
Hoe gaan we de zomer in? “De komende week krijgen we een wisselend weertype,” voorspelt Wiebenga. “Het blijft niet meer elke dag droog, maar we behouden wel temperaturen boven de 20 graden. Dat betekent aangenaam zomerweer, met voldoende ruimte voor de zon, maar af en toe ook een bui.”
Die regenmomenten kunnen het neerslagtekort wat verlichten, al zal de droogte niet meteen verdwijnen. “De basis is nu eenmaal droog. Elke bui is welkom, maar het kost tijd om dat tekort aan te vullen,” aldus de weervrouw.
Nog geen zomervoorspelling
Op de vraag of er al iets te zeggen valt over het verdere verloop van de zomer, blijft Wiebenga voorzichtig. “Dat is op dit moment nog niet te voorspellen. Wat we wel zien, is dat de straalstroom momenteel meandert – dat wil zeggen: hij kronkelt. Als wij onder een rug van hoge druk komen te liggen, kan het dus weer langere tijd droog zijn.”
Voor wie hoopt op een stabiele, zonovergoten zomer betekent dat nog geen garanties. “Het patroon is nu te grillig om daar iets definitiefs over te zeggen. Maar als de invloed van hogedrukgebieden aanhoudt, zouden we weleens een vrij droge zomer kunnen krijgen.”
